در سبکهای زندگی شهری اغلب زمان محدودی برای پخت غذا وجود دارد؛ از این رو استفاده از غذاهای فرآوری شده و فست فودها در وعدههای غذایی شهرنشینها افزایش یافته و این موضوع باعث بروز سوءتغذیه و افزایش وزن شده است.
نرخ شهرنشینی در ایران بالاتر از میانگین جهانی است ( ۷۳درصد) و در استان تهران ، ۹۴درصد جمعیت در شهر ها متمرکز شدهاند.
شش درصد از جمعیت ۱۵ تا ۶۰ ساله ایرانی دارای اضافه وزن و چاقی هستند. شیوع چاقی و اضافه وزن درکودکان ایرانی نسبت به دو دهه گذشته ، ۲ برابر شده است و بین ۲۰ تا ۲۵ درصد دانش آموزان ایرانی از چاقی و اضافه وزن رنج میبرند. شیوع دیابت در شهر تهران بالغ بر ۱۳ درصد و در روستا ها پنج درصد برآورد میشود. همچنین فقدان آموزش و اطلاعرسانی مناسب و موثر در خصوص بیماری دیابت، استرس و فشارهای روانی، گسترش فستفودها و کمبود فضای مناسب جهت تحرک و فعالیت بدنی، از مهمترین عوامل شیوع این بیماری در تهران شناخته میشوند.
به همین دلیل بنیاد امور بیماریهای خاص به منظور اقدامات پیشگیرانه برای کنترل دیابت در توافقی مشترک با اداره کل سلامت شهرداری تهران پروژهای را برای مدیریت دیابت و چاقی در شهر تهران آغاز کرد تا علاوه بر مقابله با دیابت در این شهر الگویی برای سایر شهرها باشد.
این طرح با توافق مشترک اداره کل سلامت شهرداری تهران، بنیاد امور بیماری های خاص و شرکت نوونوردیسک پارس از بهمن ماه سال گذشته در شهر تهران در حال اجراست.
۱۰ نکته کلیدی در اجرای پروژه شهر تغییر دیابت
۱) هر شهروند حق دارد تا از زندگی سالم و یکپارچه در بافت شهری خویش بهره مند شود، پس باید سلامت شهروندان در تمام سیاستهای شهری در اولویت قرار گیرد.
۲) تضمین سطح بالای سواد و دسترسپذیری اطلاعات بهداشت و سلامت برای تمام شهروندان و به طور کلی، افزایش خودآگاهی
۳)افزودن آموزش بهداشت و سلامت در تمام مدارس، با تمرکز بر ریسکهای سلامت در بافت شهری
۴) تشویق سبکهای زندگی سالم در محل کار، در جوامع بزرگ و خانواده
۵) ترویج فرهنگ غذایی مناسب از طریق برنامههای رژیم متناسب، به منظور پیشگیری از بروز چاقی
۶) توسعه و بهبود دسترسی به امکانات ورزشی و فعالیتهای جسمانی برای تمام شهروندان، ترویج رشد جسمانی و روانی جوانان و فعالیت در افراد مسن
۷)توسعه سیاستهای محلی برای حمل و نقل شهری با گرایش پایداری زیست محیطی و ایجاد زندگی سالم
۸) تدوین ابتکارات عمل محلی برای ترویج و تشویق شهروندان به رعایت برنامههای پیشگیرانه اساسی، با تمرکز بر بیماریهای مزمن، بیماریهای وراثتی و غیروراثتی
۹) در اولویت قراردادن سلامت افراد آسیبپذیر اجتماع در بافت شهری
۱۰)مطالعه و پایش عوامل تعیینکننده سلامت عمومی در سطح شهری، با همکاری شهرداریها، دانشگاهها، سازمانهای خیریه سلامت محور، مراکز تحقیقاتی، صنعت و متخصصین.
نمونه ای از شهرهای دیابتی دنیا :
مکزیکو سیتی شروع پروژه از سال ۲۰۱۴ :
در نقاط محروم و کمتر توسعه یافته کلینیکهای تخصصی دیابت با همکاری سازمانهای ذیربط تاسیس شده است.
کپنهاگن شروع پروژه از سال ۲۰۱۴ :
تاسیس یک مرکز تخصصی دیابت و یک انجمن تخصصی جهت رسیدگی به افراد آسیب پذیر.
هیوستن شروع پروژه از سال ۲۰۱۴ :
پروژه ایمان و دیابت مطرح شده و سازمانهای مذهبی در حوزه آموزش ، غربالگری و مدیریت بیماری جهت اقشار آسیبپذیر، متولی امور مربوطه شدهاند.
تیان جین شروع پروژه از سال ۲۰۱۴:
پزشکان عمومی ، پرستاران و بهورزانی که در سطح یک مدیریت دیابت قرار داشتند، آموزش تخصصی دیابت دیدند.
شانگهای شروع پروژه از سال ۲۰۱۴ :
در یک بازه ۳ ساله برنامهای هدف تقویت فرآیندهای مرتبط با مدیریت بیماری دیابت در شهر طراحی شد.
ژوهانسبورگ شروع پروژه از سال ۲۰۱۶ :
پرستاران با تجربه و بازنشسته جهت تحقیق درخصوص بیماری دیابت در شهر و عوارض آن به کار گرفته شدند.
ونکوور شروع پروژه از سال ۲۰۱۶ :
برای نخستین بار ریسکهای مرتبط با بروز بیماری دیابت در شهرها مورد بررسی و آنالیز قرار گرفت.
رم شروع پروژه از سال ۲۰۱۷:
اطلس بیماری دیابت رم شامل ، سیاستها و اولویتها ، نقشه راه ، برنامهریزی شهری با محوریت دیابت و مشارکت دادن انجمنهای تخصصی در دست تهیه است. تندرستی در بافت شهری، تغییر در دنیای دیابت: رویکرد رم و ایتالیا
و شهر های دیگر که به تازگی عضو این طرح شدهاند:جاکارتا، شیامن، هانگژو ، پکن، کوری یاما، لستر، میلان،بیروت، مرید