سرطان دهانه رحم (سرویکس) یکی از سرطان‌هایی است که در بخش پایینی رحم، یعنی جایی که به واژن متصل می‌شود، به وجود می‌آید. این سرطان معمولاً طی سال‌ها و از مراحل پیش‌سرطانی به‌تدریج شکل می‌گیرد، اما خبر خوب این است که با غربالگری منظم و واکسیناسیون، قابل پیشگیری است.
دلایل و عوامل خطر:
عامل اصلی سرطان دهانه رحم، ویروسی به نام ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است که از طریق تماس جنسی منتقل می‌شود. اما برخی عوامل می‌توانند خطر ابتلا را افزایش دهند:
- داشتن شرکای جنسی متعدد یا شروع رابطه جنسی در سنین پایین
- سیستم ایمنی ضعیف (به دلیل HIV)، مصرف داروهای سرکوب‌کننده ایمنی یا پیوند اعضا
- سابقه عفونت‌های آمیزشی مانند کلامیدیا یا سوزاک
- مصرف دخانیات
- علائم احتمالی
اغلب بیماران در مراحل اولیه علامتی ندارند. اما در مراحل پیشرفته ممکن است این علائم بروز کنند:
• خونریزی واژینال غیرطبیعی (بین قاعدگی‌ها یا پس از رابطه جنسی)
• ترشحات واژینال خونی یا غیرطبیعی
• در صورت مشاهده این نشانه‌ها، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
مراحل پیش‌سرطانی:
پیش از تبدیل به سرطان، سلول‌های دهانه رحم ممکن است دچار تغییراتی شوند که به آن‌ها نئوپلازی داخل اپیتلیومی دهانه رحم (CIN) گفته می‌شود. اگر این تغییرات زود تشخیص داده نشوند، ممکن است به سرطان تبدیل شوند.
روش‌های غربالگری:
برای زنان فعال از نظر جنسی:
سن ۲۵ تا ۲۹ سال: تست پاپ‌اسمیر هر ۳ سال یک‌بار
سن ۳۰ سال و بالاتر: تست HPV هر ۵ سال یک‌بار (در صورت طبیعی بودن نتیجه)
تست پاپ‌اسمیر نمونه‌برداری از سلول‌های دهانه رحم است و تست HPV وجود DNA ویروس را بررسی می‌کند. در صورت مشاهده نتایج غیرطبیعی، ممکن است نیاز به بررسی دقیق‌تر با کولپوسکوپی باشد.
واکسن HPV
واکسیناسیون یکی از مؤثرترین روش‌های پیشگیری از سرطان دهانه رحم است. این واکسن برای دختران ۹ تا ۲۶ ساله توصیه می‌شود و بهترین زمان دریافت آن، پیش از اولین رابطه جنسی است.
گزینه‌های درمانی:
درمان این سرطان به مرحله بیماری و وضعیت سلامتی فرد بستگی دارد و ممکن است شامل یکی یا ترکیبی از روش‌های زیر باشد:
جراحی:
در مراحل اولیه سرطان، ممکن است با جراحی رحم و دهانه رحم را برداشت. در برخی موارد، بسته به تشخیص پزشک، روش‌های دیگر مؤثرتر هستند.
پرتودرمانی:
این روش از اشعه‌های پرانرژی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. پرتودرمانی به دو شکل خارجی و داخلی انجام می‌شود و معمولاً در مراحل پیشرفته (مرحله ۲ به بعد) همراه با دوز پایین شیمی‌درمانی استفاده می‌شود.
شیمی‌درمانی:
داروهایی که به صورت تزریق وریدی وارد بدن می‌شوند، سلول‌های سرطانی را از بین می‌برند. این روش معمولاً همراه با پرتودرمانی یا در موارد عود مجدد بیماری انجام می‌شود.
توصیه‌های نهایی:
سرطان دهانه رحم قابل پیشگیری است. با غربالگری منظم و دریافت واکسن HPV، می‌توان تا حد زیادی از بروز آن جلوگیری کرد. آگاهی، پیشگیری و تشخیص زودهنگام، کلید سلامت زنان است.
منبع: National University Cancer Institute Singapore
گردآورنده: سارا خشنود
/انتهای پیام
بنیاد امور بیماریهای خاص
@cffsd
