چاقی زمینه‌ساز ابتلا به دیابت نوع ۲
دکتر ریحانه برکتین/ متخصص کودکان و نوزادان
دیابت به ۲ دسته دیابت نوع ۱ و دیابت نوع ۲ دسته‌بندی می‌شود. در دیابت نوع ۱ که وابسته به انسولین است، بیماری به هیچ عنوان قابل‌پیشگیری و درمان نیست و ممکن است از همان بدو تولد با کودک همراه باشد یا در دوران کودکی و نوجوانی دچار علائم حاد آن شود که با بررسی و انجام آزمایش تشخیص داده می‌شود.
عدم ترشح انسولین از لوزالمعده را علت اصلی ایجاد دیابت نوع ۱ است و بهترین راه برای مبارزه با این بیماری، از بین بردن ریز فاکتورهای ایجادکننده آن به شمار می‌رود که یکی از آن‌ها به مبارزه با کمبود ویتامین D و دیگری جلوگیری از ازدواج فامیلی در افرادی است که سابقه این بیماری را دارند.
چاقی، زمینه‌ساز ابتلا به دیابت نوع ۲
در حال حاضر بیماری دیابت نوع ۲ در کودکان و نوجوانان به علت افزایش چاقی در حال افزایش است و این مسئله ضرورت غربالگری کودکان چاق را دوچندان می‌کند.
در غربالگری کودکان چاق باید ریز فاکتورهای زمینه‌ساز دیابت در آن‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد و در صورت تشخیص برخی فاکتورها آموزش‌های لازم به آن‌ها و خانواده این افراد در زمینه تغذیه و رژیم‌درمانی، تحرک و ورزش داده شود
بسیاری از خانواده‌ها تصور می‌کنند که بهتر است کودک در سنین چهار یا پنج سالگی وزن زیادی داشته باشد تا در بزرگ‌سالی دچار مشکل نشود درحالی‌که همین افزایش وزن آن‌هم در این سن کنترل بسیاری از بیماری‌ها را در سنین ۷ تا ۱۰ سالگی دشوار کرده و موجب بروز دیابت در این افراد می‌شود.
رعایت رژیم غذایی و فعالیت فیزیکی مناسب، برای همه به‌خصوص کودکان یک ضرورت است. این در حالی است که عدم احساس نیاز خانواده‌ها به انجام ورزش و تحرک بدنی به‌ویژه در دختران موجب اضافه‌وزن و در نهایت چاقی آنان شده که زمینه را برای ایجاد دیابت فراهم می‌کند. در کنار آن، مصرف فست‌فودها، غذاهای چرب، آبمیوه‌های صنعتی و شکلات نیز از روش‌های نادرست تغذیه‌ای است که متأسفانه این روزها شاهد افزایش آن در جامعه هستیم.
علائم دیابت
پر ادراری یکی از علائم دیابت است؛ مثلاً کودکی که قبلاً شب‌ها تا صبح راحت می‌خوابید، حالا هر ۲ ساعت از خواب بیدار می‌شود و به دستشویی می‌رود و در روز هم احتمالاً پر ادرار است، اما ممکن است این دستشویی رفتن‌های پی‌درپی از دید مادران پنهان بماند. به دنبال این پر ادراری نیاز به آب و تشنگی هم افزایش پیدا می‌کند. در همین مرحله حتماً به پزشک مراجعه کنید و این علائم را به سردی کردن فرزندتان نسبت ندهید. با خوددرمانی فرزندتان را به نبات داغ نبندید؛ با این کار ممکن است او را حتی در خطر مرگ قرار دهید.
نبات داغ، قند او را که شاید در این مرحله فقط ۴۰۰ باشد را به یک باره حتی تا ۸۰۰ هم بالا می‌برد که بسیار خطرناک است. والدین باید نسبت به علائم هوشیار باشند و به‌موقع دنبال درمان مناسب بروند، یکی از اشتباهات رایج نسبت دادن پر ادراری به عفونت ادراری است که البته با پیگیری منشأ بیماری معلوم می‌شود.
به کودکتان آگاهی‌های لازم را بدهید!
در دیابت کودکان؛ مادرها و پدرها نقش مهمی ایفا می‌کنند. به‌طور حتم کودک ۷ یا ۸ ساله توانایی تشخیص و درمان ندارد و این والدین هستند که باید با مراقبت به او آگاهی لازم را بدهند. به کودک راجع به زمان تزریق و بیماری‌اش دروغ نگویید. مراقب باشید در این زمان بحرانی درست عمل کنید؛ از کاه کوه نسازید و استرس‌های خود را به کودکتان منتقل نکنید. سعی کنید او را در کارهای درمانی‌اش دخیل کنید؛ از کارهای جزئی مثل آوردن دستگاه گرفته تا آموزش نحوه کنترل قند خون. خلاصه سعی کنید تمام دانسته‌هایتان راجع به بیماری را در اختیار کودکتان قرار دهید. او را نترسانید حالا که قرار است یک‌عمر با این بیماری همراه باشد، برایش تصویر وحشتناکی از دیابت ترسیم نکنید. حتماً از کادر پزشکی کمک بگیرید تا شما را آگاه‌تر کنند و هرجا تصور کردید جوابی برای سؤال‌های فرزندتان ندارید سراغ روانشناس یا کادر درمانی بروید تا کودکتان را دچار بحران نکنید.
